elmokona

BÂTEGGHÂ BÂRNANA TOPÈNG Tanto para maos ampon ngaghâli ponapa sè   èamksod sareng topèng ḍhâlâng. Topèng bisa èyartè’è saka’ḍinto: aropa’aghi sala sèttong seni tatèngghun teater sè abhângon dramatik, sè sadhâjâ panjhâk ngangghuy topèng otabâ tokop sè akor sareng baâgiyân-bâgiyânnèpon carèta. Ponapa sè èmaksod bâgiyân-bâgiyân sè bâḍâ è ḍâlem carèta? Maksottèpon akor sareng bâbâtek (karakter) ḍâri sabbhân-sabbhân panjhâk. Nangèng   sa’at samangkèn ta’ sadhâjâ orèng ngaghâli otabâ onèng ḍâ’ maksod ḍâri bârnana topèng sè èyangghuy sareng panjhâk ḍâlem topèng ḍhâlâng. Mèlaèpon, nyara kaghâli jhâjhârbâ’ân è sè bhâḍhi ka’ator.       Konèng                  : jhujhur, Potè                       : bersè, soccè, transparnsi , lanya Mèra                      : jâhât, somangat/ jiwa muda Bhiru (hijau)           : alos, lemmes, kalem, saè Celleng                   : sanaos è pettengnga bisa ngoladhi, onèng sabellunna sè kadhâddhiyâna ḍâgghi’, ghâḍhuwân kalebbiyân. Soklat/         

IKATAN CINTA SUCI DENGAN NALÈ’È PAGHÂR                                                                        Foto di atas dokumentasi Bapak Moh. Taufik (Budayawan Madura) Zaman dulu di Madura, orang tua selalu mencarikan jodoh untuk putra putrinya. Bahkan sejak kecil sudah dijodohkan. Kadang dijodohkan sama tetangga atau sanak famili yang salah satu tujuannya agar mempererat tali hubungan kekerabatan. Berbeda dengan zaman sekarang, anak-anak di Madura sudah enggan dijodohkan, tetapi mencari jodoh sendiri sesuai selera dan kemauan dirinya. Sebenarnya tidak apa-apa sih, mencari jodoh sendiri, karena zamannya sudah berbeda, asalkan jangan sampai meninggalkan nasehat orang tua. Karena orang tua menginginkan yang terbaik untuk putra-putrinya. Kita memang tidak boleh berpaling dari kemajuan zaman dengan tidak meninggalkan tradisi dan budaya. Tentang Nalè’è Paghâr Nalè’è paghâr merupakan salah satu kegiatan di Madura yang saat ini dikenal dengan nyabâ’ jhâjhân (pertunangan). Para rem

NALÈ’È PAGHÂR  (BHÂBHÂKALAN MADHURÂ) Ghâmbhâr è attas dokumentasi Bâpa' Moh. Taufik, S.Pd. (Budayawan Madura)  Nalè’è paghâr aropa’aghi sala sèttong lalampan neng Madhurâ sè samangkèn ampon kaonang kalabân sambhâdhân bhâbhâkalan otabâèpon nyabâ’ jhâjhân. Ḍâlem lalampan nalè’è paghâr kasebbhut ta’ jhujhuk ḍâ’ lampa nalè’è paghâr, nangèng bâḍâ lir-ghumèlirrèpon. Ngabidhi arasan, abhisan, kantos atarètan. Sè kapèng sèttong bâḍâ oca’ arabâs jhâlân (bâḍâ sè nyambhât ''arabâs paghâr''). Lir-ghumèlirrèpon èkabidhi ngangèn, nyalabhâr, kantos matoju’ oca’. Ngangèn èngghi ka’ḍinto mèrengngaghi kabhâr, kèr-mèkker è ka’ḍimma bâḍâ parabân. Kapprana è jhâman ḍhimèn neng Madhurâ sè nyarèyaghi jhuḍhu ka’ḍinto orèng seppona. Manabi samangkèn ampon noro’è jhâman, na’-kana’ pas nyarè dhibi’ kaangghuy dhâddhi bhâkallèpon. Mèlaèpon rèng seppo ka’ḍinto kèr-mèkkèr, "Ḍimma yâ, bâḍâ parabân sè cocok ka tang ana’?" Saamponna ngangèn èterrossaghi nyalabhâr. Nyalabhâr ka’ḍinto rèng

  Adigâng Adigung Adiguna Rarèngeddhân s è bâḍâ neng ghâmbhâr è attas (Rèng Madhurâ Ta’ Kèngèng Ghâḍhuwân Pangghâliyân Adigâng Adigung Adiguna, Sabâb Maossa Namong Dhârma) sè ètoj j huwâghi ḍâ’ bhâdhân kaulâ sareng panjhennengngan mènangka rèng Madhurâ kodhuna kabhuntèl è ḍâlem atè, kabhughel sekken neng pangghâliyân, kaopèn eddhet patèn è ḍâlem bhâtèn. Nangèng kanyata’an sè bâḍâ neng jhâman samangkèn rassaèpon rarèngeddhân è attas ampon molaè rempèk, korpas rorro,   ngalotor atalembuyân ḍâri rèng Madhurâ, ponapa polè para ngangoḍâdhân. Orèng Madhurâ sè kodhuna ngopènè tor mertè pa-ponapa sè ampon ècèpta tor èbulângngaghi bânga seppo, samangkèn ampon molaè loppa tor ta’ parduli amarghâ èlompa’ kabhuḍhâjân-kabhuḍhâjân manca sè saèstona ta’ cocok sareng tèn-atènna orèng Madhurâ. Ponapa s è è maksod Adigâng Adigung Adiguna? Adigâng ka’ḍinto èkoca’aghi ḍâ’ orèng sè anggâ’/ sombong amarghâ ngambhuwâghi rajâna abâ’. Abâ’na ampon apangrasa palèng soghâ’, apangrasa palèng kowat, aora

ROSÈYAÈPON TAMONÈ Nyara maos tor kaghâli contona ghâncaran è bâbâ ka’ḍinto sè ampon ètantowaghi anthat/ sosonannèpon! Sosonan/ Struktur Ghâncaran Èssè’èpon Bhul-omb h ul (judul) Rosèyaèpon Tamonè Alinia pamokka’ Sadhȃjȃ orѐng ampon ngaghȃli ponapa sѐ ѐmaksod sareng tamonѐ, nangѐng ta’ sadhȃjȃ orѐng sѐ ngaghȃli ḍȃ’ rosѐyaѐpon tamonѐ ka’ḍinto. Tamonѐ ѐngghi ka’ḍinto aropa ḍȃrȃ bungkol sѐ kalowar saamponna ѐbhu abhȃbhȃrrȃghi bhȃbhȃji’. Ngѐngѐngѐ tamonѐ ka’ḍinto aghȃnḍhu’ pan-saponapan rosѐya sѐ bȃḍȃ kaѐdhȃnnѐpon sareng bhȃbhȃji’ sѐ ѐbhȃbhȃrraghi sareng ѐbhu. Mѐla ḍȃri ka’ḍinto manabi ajunan terro ngaghungana pottra, bȃjȃ otabȃѐpon katoronan sѐ saѐ, mabhunga ḍȃ’ orѐng seppo, mabhunga ḍȃ’ pasѐra’a bisaos kasokana ka’ḍinto ѐkaghȃli tor ѐkalampa’aghiyȃ. Alinia s ѐ ajhârbâ ’ âghi ( ѐ ss ѐ ) Rosѐyaѐpon akadhi ka’ḍinto: manabi macco tamonѐ kodhu bhersѐ ongghu, saabiddhȃ aѐngnga ghi’ bȃḍȃ m

 Pèlèt Kanḍung  Sanèyap orèng kasokan otabâ terro ghâḍhuwâna pènottra pènottrè sè saè tatakramana, èbâdâna, tarbhuka tor pènter, abhâktè tor mèghunanè ḍâ’ rèng seppowèpon, ghuruwèpon, bhângsa tor naghârâ, kong-langkong ḍâ’ aghâma, kantos na’-kana’ kasebbhut ngembhângè kabhunga’an ḍâ’ rèng seppowèpon s è karenggghân partèngkan alos, lemma’ manès pètotorrèpon. Cem-macem tarèka rèng seppo nyopprè ghâḍhuwân pènottra pènottrè sè saè biyâsaèpon èlampa'aghi. Tarèka kasebbhut ta’ namong ngabidhi pènottra pènottrèna lahir, nangèng ngabidhi ghi’ bâḍâ è ḍâlèm kanḍungan èbhuna. Sala sèttong tarèka sè èlampa’aghi èngghi ka’ḍinto kalabân pèlèt kanḍung. Foto praktik lalampan pèlèt kanḍung SMAN 2 Songennep Sabellunnèpon èterrossaghi jhâjhârbâ’ân ngèngèngè pèlèt kanḍung, sabâgiyân orèng bâḍâ sè saroju’, bâḍâ sè ta’ saroju’ kalabân bâḍâna lalampan upacara adhât pèlèt kanḍung. Sè ta’ saroju’ bâḍâ sè ngangghep tata tarèkaèpon ḍâlem lalampan pèlèt kanḍung ajhârânna orèng buddhâ (buda), bâḍâ sè apanga